Takmynan bir ýylda kagyz ýasamak gowulaşdy105-nji ýyltarapyndanCai Lun, imperiýa kazyýetiniň işgäriHan neberesi(Miladydan öňki 206-njy ýyl).Has soňraky kagyz oýlanyp tapylmazdan ozal dünýäniň dürli künjeginden gelen adamlar tebigy materiallaryň köp görnüşine söz ýazypdyrlarýapraklary(hindiler tarapyndan),haýwan derileri(Europeewropalylar belki),gaýalar, wetoýun gaplarMes Mesopotamiýalylar tarapyndan).Hytaýlylar ulandylarbambukýa-daagaç zolaklar,pyşdyl gabyklary, ýa-daöküziň egin pyçaklarymöhüm wakalary ýazga almak üçin.Bambuk zolaklaryna ýazylan kitaplar gaty agyrdy we köp ýer tutdy.
Soň bolsa hytaýlylar ýüpekden ýasalan kagyzy oýlap tapdylar, bu zolaklardan has ýeňil.Kagyz bo diýilýärdi.Diňe imperiýa kazyýetinde ýa-da hökümetlerde ulanyp boljak derejede gymmatdy.
Ulanylan arzan görnüşli Cai Lun köne eşikler,balyk torlary,kenep galyndylary，tut süýümleri, webeýleki süýümlertäze görnüşli kagyz ýasamak.Bir kagyz ýasamak üçin bu maddalar bardygaýta-gaýta siňdirildi,uruldy,ýuwuldy,gaýnadyldy,saraldy, weagardyldy.Bu kagyz öňkülerden has ýeňil we arzan.Hytaý çotgasy bilen ýazmak üçin has amatlydy.
Kagyz ýasamagyň usulyýaýramagyýakyn Aziýa ýurtlaryna, Japanaponiýa, Koreýa, Wýetnam we ş.m.FromTang neberesi(618-907)Ming neberesi(1368-1644), Hytaýyň kagyz öndürmek usullary bütin dünýä ýaýradyuly goşant goşdydünýäniň siwilizasiýasy,göçürilýän görnüşli çap etmek bilen birlikde.
Kagyz ýasamak we çap etmegiň usullarynyň döremegi we ösüşi, ýönekeý adamlaryň taryhda has köp ýazgy galdyrmagy we taryh baradaky düşünjämizi baýlaşdyrmagy.Şeýle hem çap edilmegine ýatdan çykmajak täsir edýärçap edilen kagyz salfetkalar,çap edilen kagyz plitalaryweçap edilen käselerkagyzda.
Iş wagty: Iýul-10-2023